Reportage

Te weinig slaapplaatsen voor daklozen in Brussel 

'Wij mogen niet meer naar binnen omdat we het verkeerde lot hebben' 

Dagelijks zoeken daklozen, onder andere zwervers en illegalen, een slaapplaats. In Brussel zijn er maar twee opvanghuizen te vinden. Het is dus niet raar dat veel daklozen op straat leven. Want zodra de avond valt, is het een moeilijke klus om een goede slaapplaats te vinden.

Van uw verslaggever: Marlijne Hodes

'Kijk, hij heeft een wondje. Ik wil dat hij
beter wordt, want ik kan niet zonder hem.'

Overdag zie je veel zwervers op straat in Brussel. Ze bedelen om geld te krijgen voor eten, drinken, een slaapplaats of een treinkaartje. Althans dat zeggen ze. Je weet maar nooit of ze met het geld dat je geeft drank of drugs gaan kopen. Vlakbij het Centraal Station van Brussel zitten veel daklozen te bedelen. Een man met een hond zit er zielig bij. Het is Jean, een Waalse man. Hij heeft geen boventanden meer en naast hem ligt een hoopje met stinkende drab, waarschijnlijk voedsel voor zijn hond. In Brussel mag je met een bekertje op de koude grond zitten om geld te vragen. De politie zal alleen de luidruchtige en onbeschofte daklozen oppakken. Jean vertelt dat hij met de strenge politie kan leven, het is tolereerbaar. 'Soms scheldt de politie mij weleens uit voor stommeling of domme oen. Ze zijn streng voor mij, terwijl ik alleen maar een slaapplaats en eten voor mij en mijn hondje zoek. Waarschijnlijk denken ze dat ik van het geld ga drinken of heroïne ga spuiten. Ik drink alleen af en toe een biertje, maar heroïne spuiten doe ik niet.' Als bewijs wil hij zijn arm laten zien, maar ik zeg lachend dat ik hem op zijn woord geloof.

Daklozen hotspots

Stinkende stations, kleine steegjes en stadsparken. Dit zijn de plekken waar je de daklozen kan vinden. In Brussel zie je vooral de illegale daklozen bij het station van Brussel Noord. De andere Brusselse stations zijn de hemel in vergelijking met dit station. Want als je via de kleine trappen in het station naar buiten loopt, komt de vieze stank van pis en andere geuren, waarvan je de afkomst niet wil weten, je tegemoet. Een onaangename buurt, met hoeren, illegalen en zwervers. Gelukkig wordt de stank richting de binnenstad van Brussel minder en ik begin me zelfs op mijn gemak te voelen tussen al die verschillende nationaliteiten die door de mooie Belgische hoofdstad lopen. Af en toe passeer ik een bedelaar. Het is zielig om deze mensen zo te zien lijden, dus uit sympathie krijgen ze af en toe wat klein geld van mij toegeworpen. 

'Amsterdam was veel beter, daar was porno en seks.' 

Marollenwijk

Het begint stilletjes aan steeds later op de avond te worden. Terwijl ik richting de Marollenwijk loop, merk ik dat de drukte van de binnenstad van Brussel ver achter mij ligt. Veel zwervers overnachten op het Vossenplein (plein in de Marollenwijk in Brussel, nvdr). Maar aangekomen bij dit plein is er geen kip te zien. Waarschijnlijk is het te vroeg, de avond begint net te vallen. Drie mannen met flessen drank en plastic zakken zitten op een bankje, maar ik weet niet zeker of het daklozen zijn. Net als ik de mannen aan wil spreken, hoor ik achter mij iemand tegen zichzelf praten. Er komt een man aangelopen die duidelijk wel een dakloze is. Ik vraag aan hem wat hij van de strenge politie vindt. Zijn antwoord is niet te verstaan, want hij heeft geen tanden meer, heeft een dikke rode neus en is straalbezopen. Met zo’n zatlap valt niet te praten. Verderop kom ik een politieagent tegen. Hij wijst mij de weg naar één van de opvanghuizen van Brussel. Hij beveelt mij dat ik goed moet oppassen, want er kunnen af en toe gevaarlijke mensen rondlopen in de Marollenwijk.

Opvanghuizen

Fotograaf: Teun van den Neste

Onderweg kom ik een 'echte' zwerver tegen. Hij ligt op de grond die bedekt is met karton en zit onder de kots. Uiteraard moet ik hier een foto van hebben. Ik vraag netjes aan de man of dat mag. Hij praat wat onduidelijk, maar duidelijk genoeg om een 'ja' te horen. Hij vertelt dat hij nooit weet waar hij gaat slapen. 'Misschien hier, misschien in het park of ergens anders.' Zielig om een mens zo te zien liggen, helemaal alleen en niemand die voor hem zorgt. Ik wil de politie bellen om een overnachting voor hem te regelen. Plotseling roept de man iets, zijn stem klinkt boos. Ik zie uit mijn ooghoeken dat hij probeert op te staan en ik maak dat ik wegkom. Het opvanghuis De Hoeksteen is gelukkig niet ver meer en het huis is niet moeilijk te vinden. Er staan veel mensen te dringen om binnen te komen. Bij De Hoeksteen is er maar plaats voor dertig man. Dit opvanghuis heeft een apart idee over de opvang. Iedereen krijgt een lotje in zijn handen geduwd en diegenen met het goede lot, krijgen een overnachting. Dit is een verschrikkelijke manier om aan een overnachting te komen. De daklozen leven in onzekerheid of ze wel of niet een slaapplaats zullen krijgen.

'Als er 200 plaatsen meer zijn, zitten wij ook vol.' 

'Wij mogen niet meer naar binnen
omdat we het verkeerde lot hebben'

Om klokslag negen uur sluiten de deuren van het huis. Ik probeer nog met de eigenaar te praten, om te vragen of ik naar binnen mag. Maar hij is veel te druk bezig om de teleurgestelde menigte kalm te houden en weg te jagen. Nadat de meeste daklozen op zoek zijn gegaan naar een andere slaapplaats, staat een groep Roemenen ongeduldig te wachten. 'Wij mogen niet meer naar binnen omdat we het verkeerde lot hebben', zegt een van de Roemenen. Hij is gekleed met dikke jassen en je ruikt dat hij een douche nodig heeft. Een foto mogen we van hem maken, maar als ik het knopje van de fotocamera wil indrukken, zegt hij: 'Wacht even! Ik wil mijn jas en mijn trui nog uit doen.' Na de foto wil hij nog meer kledingstukken uit doen en hij vertelt dat hij een paar dagen in Amsterdam heeft gezeten. 'Wij zijn hier nu tien dagen zonder slaapplaats of eten. Amsterdam was veel beter, daar was porno en seks.' Een echte seksverslaafde kan je hem nog net niet noemen, maar als hij zijn riem van zijn broek wil openmaken weten we zeker dat hij op zoek is naar een sekspartner. Illegalen, zoals deze Roemenen, hebben het in Brussel nog moeilijker om te kunnen leven. Ze worden uitgescholden en krijgen moeilijk een slaapplaats of een verblijfsvergunning. De Belgische regering kampt al vanaf 2007 met problemen. Vanaf 2007 zitten Roemenië en Bulgarije bij de EU en proberen naar West-Europa te immigreren. Maar een echte oplossing is er nog steeds niet gevonden.



Samu Social

Het groepje Roemenen belt elke dag naar Samu Social, maar krijgt geen enkel gehoor. Samu Social is een organisatie die met een busje zwervers oppikt om ze vervolgens naar een groot gebouw te brengen. Het is zo triestig om de mannen druk bezig te zien om een overnachting te krijgen, dat ik bijna zelf ga bellen. Maar de Roemenen beginnen zich op te dringen dus zeg ik gedag, geef wat geld en ga op zoek naar het gebouw waar de Samu Social zich bevindt. Ik loop van Brussel Zuid richting het centrum van Brussel. In een kleine, smalle zijstraat ligt het gebouw. Bij de ingang staan allemaal mannen met blauwe jassen met daarop ' Samu Social'. Ik mag naar binnen. Overal om mij heen lopen mensen in vodden. Ze zien er slecht uit. Maar er heerst wel rust en kalmte. Binnen word ik aangesproken door een van de verantwoordelijken, Mattias (schuilnaam). Hij wil mij graag vertellen wat Samu Social precies doet. 'Iedereen kan naar ons bellen vanaf 18:00 uur, maar we hebben maar plek voor 150 mensen. We zitten elke avond vol. Verder hebben we twee grote auto's die de hele nacht door Brussel rijden en daklozen oppikken. We praten met de daklozen en we proberen ze weer op het rechte pad te krijgen.' De verantwoordelijke doet zijn best om Nederlands te praten. Hij legt ons uit dat ze niet iedereen kunnen helpen. 'Als er 200 plaatsen meer zouden zijn, dan zouden we ook vol zitten. Iedereen die belt, kan maar één nachtje blijven.' Ik vertel hem dat ik net een groep Roemenen tegenkwam die al tien dagen lang een overnachting zoekt. Ik vraag waarom de organisatie hen niet kan helpen. Hij zegt dat ze hier vaak alleen de daklozen toelaten die een overnachting het meest nodig hebben. Er komen ook veel mensen terug, ze moeten wel elke dag opnieuw bellen. Behalve degene die heel ziek zijn of psychische problemen hebben, mogen hele dagen in de opvang blijven. 'We willen iedereen helpen, maar dat kunnen wij niet. De regering moet hier echt wat aan gaan doen.'  

Te weinig plaats

In heel Brussel zijn er maar 180 plaatsen voor daklozen. De meeste slapen buiten en worden door iedereen raar aangekeken. Het is spijtig om te zien dat er ook echte zielige daklozen zijn. Zij kunnen er niks aan doen dat ze geen huis meer hebben en dat ze op straat moeten leven als een armoezaaier. Jean is zo iemand. Met veel liefde begint hij zijn hondje te aaien en zegt: 'Kijk, hij heeft een wondje. Ik wil dat hij beter wordt, want ik kan niet zonder hem.' Een goede man die liever heeft dat zijn hond niet gewond is dan dat hij een goede slaapplaats heeft. Dat is pas echte liefde.

Samu Social

Vanaf eind jaren negentig ontstond er een actiegroep die de solidariteit tegenover de daklozen wil verbeteren. Ze pleitten voor een opvanghuis die de daklozen een goede nachtrust kan geven. Onder leiding van de voorzitter van het OCMW van Brussel, Yvan Mayeur, wordt als private vzw Samu Social opgericht. In Parijs helpt Samu Social al jaren de daklozen. Door dit initiatief is hebben veel vrijwilligers de Samu Socail in Brussel op gezet. Alle medewerkers proberen de daklozen een handje te helpen. De daklozen kunnen bellen vanaf 18:00 uur naar de 0800/99340, het servicenummer van Samu Social. Zelf is de organisatie 24/24 beschikbaar om de daklozen op te vangen. Helaas kunnen ze niet iedereen helpen, er zijn maar 150 plaatsen in het opvanghuis. In de winter krijgt Samu Social een subsidie om meerdere gebouwen te openen, zodat er niet te veel daklozen bevriezen van de kou. Dit zijn zo’n 200 plaatsen meer. Maar deze hulp is maar voor de wintermaanden. In de zomer moet  Samu Social veel daklozen dakloos laten.

Amsterdam versus Brussel

In Amsterdam worden de daklozen beter opgevangen dan in Brussel. Uit een onderzoek van het Centraal Bureau van Statistiek (Nederlandse organisatie voor gegevens, nvdr), zijn er in Amsterdam ruim 4.000 daklozen. Hiervan slaapt ongeveer 61% op straat, in het station of in het park. Dit betekent dat er ongeveer 1.600 daklozen in een opvanghuis terecht kunnen. In Brussel hebben 150 medewerkers van het Steunpunt thuislozenzorg La Strada alle daklozen geteld op een willekeurige dag. Hieruit bleek dat er meer dan 1.900 daklozen in Brussel op straat leven. Volgens opvanghuis Samu Social zijn er maar 180 slaapplaatsen. Dat wil zeggen dat 91% van de daklozen in Brussel op straat slaapt. Maar of de daklozen in Amsterdam een beter leven hebben, blijft de vraag…

Fotoreportage

Nieuws

Broodzakkenactie tegen discriminatie


Ali Salmi, Schepen van Gelijke Kansen:
'Jaarlijks krijgen we via het
Meldpunt Discriminatie zo’n 50-tal meldingen binnen.'
Foto: www.alisalmi.be



Mechelen – 50 Mechelse bakkers kregen zondag 20 maart ieder 1000 broodzakken met daarop het bericht: ‘Is niet enkel je brood grof?’. Ali Salmi, Schepen van Gelijke Kansen, startte en bedacht deze actie tegen de discriminatie en racisme. De boodschap van Salmi is duidelijk: meer aandacht voor de Meldpunten Discriminatie, hulporganisatie voor inwoners van Mechelen die in aanraking met discriminatie komen.

21 maart is de 45^ste Internationale Dag tegen Racisme en Discriminatie. Op deze dag geeft Vlaanderen extra aandacht aan de lokale Meldpunten van Discriminatie. Schepen van Gelijke kansen Ali Salmi is de oprichter van de Meldpunten in Mechelen. Hij wil de bewoners van Mechelen bewuster maken van het feit dat er veel mensen dagelijks geconfronteerd worden met discriminatie. Dit doet hij met de actie van de broodzakken bij alle 50 bakkers in Mechelen. “Voorbeelden daarvan zijn helaas nog altijd legio”, zegt Salmi. “Mensen die gediscrimineerd worden omwille van hun geaardheid, huurders die weg worden gestuurd omwille van hun burgerlijke staat, sollicitanten die niet worden aangenomen omdat ze een handicap hebben. Jaarlijks krijgen we via het meldpunt zo’n 50-tal meldingen binnen. In 80 procent van de gevallen wordt een dossier opgesteld en wordt de zaak verder opgevolgd.”

Alle bakkers in Mechelen namen deel aan de actie. De bazin van bakkerij H. Mens zegt over de actie: ‘Wij krijgen vaker dit soort broodzakken. Zolang het niet nadelig is voor ons, vinden wij alles best. Ik was alleen vergeten waarover de actie precies ging. Volgende keer zou ik deze actie ook aannemen, maar liever met wat meer uitleg. Zo kunnen wij aan onze klanten uitleg geven als ze ernaar vragen.’

In Vlaanderen zijn er 14 Meldpunten van Discriminatie. Het Meldpunt in Mechelen werkt anders dan in de rest van Vlaanderen. Voor 2001 was er maar één Meldpunt Discriminatie. Schepen Ali Salmi heeft hier verandering in gebracht. Hij heeft voor een samenwerking met verschillende organisaties gezorgd. Deze organisaties zijn onder andere het jeugdhuis, vakbonden en sociaal-culturele verenigingen. De hulp die ze nu geven is veel beter dan vroeger vindt Ali Salmi. “Veel Meldpunten gaan gelijk naar de rechtbank, maar wij willen dat niet”, zegt Ali Salmi. “Wij gaan eerst luisteren en praten. Wij proberen het probleem op te lossen en te bemiddelen tussen het slachtoffer en de dader. Hierna adviseren wij de personen in kwestie.”

Via acties probeert Ali Salmi de Meldpunten beter in beeld te krijgen. Deze acties zijn voor alle bewoners van Mechelen bedoeld. Elk jaar probeert Salmi een andere actie met zo veel mogelijk doelgroepen te bereiken. Maar ondanks zoveel acties heeft het Meldpunt Discriminatie (MPD) in 2010 maar 48 meldingen gekregen. Deze meldingen zijn vooral klachten over racisme. Verdere meldingen gaan over geslacht, handicap en inkomen. De meldingen waar de klachten het meest vandaan komen is in arbeidssector. Huisvesting, burenruzies en dienstverlening scoren ook hoog op de klachtenmeter.

Wordle; woorden over mij

Nieuws

Meer Mechelaars

In de zomer zit Mechelen vol met jongeren, dankzij de vele zomerfestivals.

Mechelen – Het totaal aantal inwoners van gemeente Mechelen neemt toe volgens een onderzoek van Stad Mechelen. Op 1 januari 2011 waren er 81.840 inwoners in Mechelen terwijl er op 1 januari 2010 maar 80.885 inwoners waren. Dit is een toename van 1,18% ten opzichte van 2010.

De bevolkingstoename bestaat voornamelijk uit Belgen, maar er zijn ook vele vreemdelingen in Mechelen te vinden. Deze vreemdelingen worden ingeschreven in twee registers, een bevolking- en vreemdelingenregister. In 2011 is het aantal vreemdelingen met 479 buitenlanders toegenomen. Zij  komen voornamelijk uit Marokko. Uit de cijfers van 2008 blijken er ruim 2.100 Marokkanen in Mechelen te verblijven. Daarna zijn het de Nederlanders die het meest in de stad komen wonen. De rest van de vreemdelingen komen niet alleen uit de Arabische landen. De Oost-Europese inwoners vinden West-Europa steeds aantrekkelijker worden.

Kindvriendelijkheid is één van de grootste voordelen van Mechelen. Daarom komen er ook steeds meer gezinnen met kinderen. Dit blijkt uit het onderzoek van Stad Mechelen. Hierin staat dat het aantal gezinnen in 2011 is toegenomen met ruim 250 ten opzichte van 2010. Verder spelen de culturele en sportieve factoren ook een grote rol.

De oude binnenstad is een trekpleister voor vele toeristen. De oude gebouwen hebben veel historische waarde. In de zomer zit Mechelen vol met jongeren. De vele zomerfestivals in en rond Mechelen, zijn grote trekpleisters voor de muziekliefhebbers.

Nieuws

Hockeyvereniging Dorsteti opent nieuw clubhuis

Voorzitter Arend de Heus:
'Ik ben trots op onze vrijwilligers!'

Wijk bij Duurstede – Het nieuwe clubhuis van hockeyvereniging Dorsteti is eindelijk open. Het clubhuis was al een tijd klaar voor gebruik, maar de Stichting Wijk Sport (degene die al het geld beheert voor alle sportverenigingen in de gemeente Wijk bij Duurstede) zat dwars.

Na de laatste vergadering van 15 maart was er veel twijfel over het eigendom van het nieuwe clubhuis. Alle sportverenigingen van Wijk bij Duurstede vergaderden samen om op een akkoord te komen. De Stichting Wijk Sport (SWS) zei dat het clubhuis hun bezit is terwijl de sportvereniging voor 2/3 van het vermogen heeft gezorgd. Er was volgens de Heus door deze actie geen sprake meer van enige samenwerking tussen het SWS en de hockeyvereniging. Arend de Heus, voorzitter Dorsteti, krijgt dinsdag 12 april de sleutel om het clubhuis officieel op woensdag 13 april te openen.

De Heus is trots op zijn vrijwilligers die hem goed hebben geholpen om het clubhuis tot het eigendom van de vereniging te behouden. Ook op de sociale netwerken, zoals Facebook, spreekt hij in het openbaar lof uit: ‘Ik wil iedereen vragen zijn steentje bij te dragen waar mogelijk is. Zodat we er  een nog leukere club van gaan maken en ons mooie clubhuis zo mooi mogelijk te houden. Tot nu toe doet iedereen zijn best, ik wil de vrijwilligers hier heel hartelijk voor bedankt.’

Op 13 april gaat het clubhuis open met spelletjes voor de jongste jeugd van de hockeyclub. De officiële opening is nog niet bekend.

Nieuws

20.000 leerlingen lopen voor water

Alle leerlingen lopen samen 3 keer rond de aarde.

Brussel – 20.000 leerlingen lopen dinsdag 22 maart tegelijk 6 kilometer om aandacht te vragen voor de waterproblematiek. Wereldwaterdag is een internationaal begrip en krijgt over de hele wereld aandacht. In Vlaanderen en Brussel zijn deze leerlingen op de oproep van Milieuzorg Op School (MOS) en PROTOS ingegaan om een betere toekomst voor het waterprobleem te realiseren.

“The World Walks for Water” is de slogan van de acties van MOS en PROTOS. Zij organiseren allerlei educatieve en grappige acties om iedereen te overtuigen. Ook zullen zij met alle 20.000 leerlingen opvallend de straten op gaan. Zij lopen met talrijke spandoeken, emmers water en roepen luide kreten die aandacht moet trekken van de omstanders. In totaal lopen de leerlingen samen 120.000 kilometer, dat is 3 keer rond de aarde. Deze wandeling start samen met minister  van Leefmilieu, Natuur en Cultuur Joke Schauvliege. De leerlingen lopen naar de Vlaamse Maatschappij voor Watervoorziening (VMW) en tonen hun spandoek.

Miljoenen kinderen in Afrika moeten per dag 6 kilometer lopen om water te halen. Hierdoor kunnen zij niet naar school en zijn ze de kans op een goede toekomst kwijt. De actie “Walks for Water” wordt in de toekomst niet alleen op 22 maart georganiseerd. De bedoeling is dat in 2015 minstens 6 miljoen mensen in de wereld zuiver en toegankelijk water hebben.

Editoriaal

Hoofddoekjes kwestie. Een kwestie van respecteren

Iedereen heeft een mening. Iedereen heeft het over problemen.  Iedereen debatteert over kwesties. Bij de meeste kwesties zie ik er een nationaal belang bij. Helaas, het hoofddoekjesdebat is er een waarvan ik het nut er totaal niet van in zie. Elk geloof heeft nu eenmaal zijn kenmerken. Of  het nu de davidster, het kruis van christus of een hoofddoek is, we moeten er maar mee leven.

Het is jammer om te zien dat de Nederlandse, en de Vlaamse, politici niet naar andere meningen luisteren. Een goed voorbeeld is natuurlijk onze Geert Wilders. Tijdens zijn debatten komt er maar één onderwerp ter sprake: islamisering van de samenleving. Zo vindt hij bijvoorbeeld dat hoofddoekjes in strijd zijn met de identiteit van de vrouwen.  Ik denk dat Geert het verkeerd ziet. De meeste vrouwen kiezen voor een hoofddoek, omdat ze juist willen laten zien dat ze trots zijn op hun geloof en afkomst. Er zijn ook vrouwen die gedwongen worden een hoofddoek te dragen, maar laten we het nu eens hebben over de vrouwen die er echt zelf voor kiezen. Deze vrouwen vind ik  erg stoer. In de  Arabische cultuur mogen zij niet kiezen wat ze zelf willen. Dus Geert Wilders moet juist respect voor de vele vrouwen in Europa tonen, die wel gekozen hebben voor hun hoofddoek. Dat is een betere visie dan de vrouwen te beschuldigen van de onderdanigheid voor hun man.

Wilders vind dat door de vele hoofddoekjes er sprake is van islamisering. Ik denk niet dat het dragen van een hoofddoek het verspreiden van de Islam zou helpen. Joodse mannen met een keppeltje op, daar denk je toch ook niet meteen: “Goh, ik word nu toch maar een jood”. Zo werkt dat niet. We mogen best laten zien aan de wereld wie wij zijn, ook al draag je niet wat een ander van je verwacht. Als iedereen er hetzelfde uit zou zien, zou het individu dan nog bestaan? Mijn mening is dat we iedereen laten zijn wie hij of zij is. Meer kleur in de wereld, maakt het leven veel interessanter. En Geert Wilders? Die mag van mij ook eens naar andere kwesties kijken zonder de term islamisering te gebruiken.